Коронавирус пандемияси даврида бутун дунё дуч келган вазият замонавий ҳаётнинг шошилинч ва долзарб муаммоларини ҳал қилишда тўсқинлик қилаётган кўплаб жиҳатларини фош қилиб қўйди.
Кўпгина мамлакатлар тажрибасига асосланиб, ҳозирги инқироздан олишимиз зарур бўлган баъзи хулоса ва сабоқлар билан танишишни таклиф қиламиз.
- Юз бераётган воқеаларнинг асл манзарасини «кўра олмаймиз».
Тўғри қарор қабул қилишдаги асосий тўсиқ атрофимиздаги маълумотлардир. Ҳар бир маълумот манбаи, хоҳ у йирик ОAВ бўлсин, хоҳ норасмий манбалар, ёки шунчаки ижтимоий тармоқлардаги омма, бизга маслаҳат беришга, профилактика усуллари билан ўртоқлашишга ва ҳар доим ҳам ҳақиқатга тўғри келмайдиган рақамли маълумотларни кўрсатишга шошилмоқда. Оммавий ахборот воситалари таклиф қилаётган минглаб қарашларнинг барчасида асос бор. Аммо уларда келтирилган фикрлар бутунлай «қутбли» бўлиши мумкин. Бундай ҳолларда, одам одатда унга энг яқин нуқтаи назарга амал қилади. Ўзимизга қўйган «тузоқ» шунга ўхшаш маълумотлар билан тўлиб тошган ва унга қанчалик чуқурлашсак, вақт ўтиши билан фикримизни ўзгартириш шунчалик қийин бўлади. Инсон психологиясининг ушбу жиҳатидан қочиш учун ҳар доим энг хилма-хил порталларни кўриб чиқиш ва фақат тасдиқланган маълумот манбалари асосида хулоса чиқариш керак.
- Биргаликда муаммо – биргаликда ечим
Aмалиёт шуни кўрсатадики, давлатнинг ўзаро муносабатлари тизими ўрнатилган ва марказлашган куч мавжуд бўлган давлатлар пандемия оқибатларини тезроқ ва яхшироқ бошқарадилар.
Aсосий омил – бу жараёнларнинг очиқлиги, шаффофлиги. Бундай яқиндан ҳамкорлик қилиш ва маълумотларга кириш туфайли, баъзида жамиятдаги муаммоларга муносабат тезлиги ошади. Бу ўзаро халқаро ҳамкорлик ҳақида гап кетганда ҳам тўғри.
- Ўқитиш ва маълумотларга кириш
Огоҳлантириш – қуролланиш демакдир. Ушбу жиҳатни Италияда амалга оширилган «Венето» стратегияси асосида кўриб чиқиш мумкин. Қандай ишлар қилинди?
– Симптомлар бўйича аҳоли ўртасида кенг миқёсли тадқиқотлар;
– маълумотлар асосида – касал билан алоқада бўлган барча одамларни кузатиб бориш ва мажбурий карантин қилиш;
– маълумотлар базасини яратиш ва мамлакат лабораторияларига уларни узатиш;
– соғлиқни сақлаш тизимининг ҳақиқий муаммоларни ҳал қилиш бўйича чора-тадбирларни ташкил этишга имкон берган хулосаси.
- Тезлик
Ниҳоят, вазиятни ҳал қилишдаги омил якуний қарорларни қабул қилиш тезлиги. Фуқаролар ҳаракатини тезроқ чеклаш чораларини кўраётган мамлакатларда, беморларнинг тобора кўпайиб боришига қарши курашиш. Бу давлат секторига юкламани камайтирди.
Манба: https://hbr-russia.ru/management/prinyatie-resheniy/826993?utm_source=vedomosti.ru&utm_medium=teaser
